Podstawowe umiejętności i techniki komunikacyjne:
• Bądź uważny
– przećwicz postawę wskazującą na twoją obecność,
– wykorzystaj zachowania efektywnego wsłuchiwania się w treść,
– zwracaj się twarzą do rozmówcy,
– przybierz otwartą pozycję ciała zachęcającą do dalszego kontaktu, pochyl się w kierunku rozmówcy,
– utrzymuj kontakt wzrokowy,
– unikaj rozproszenia uwagi.
• Bądź swobodny
– kieruj uwagę na drugą osobę,
– skupiaj się na rozmowie.
• Słuchaj aktywnie
– słuchaj tak, aby zrozumieć przekazywaną informację,
– skupiaj się na przekazie werbalnym i niewerbalnym.
Werbalne techniki wspomagające komunikację.
• Używaj znanych słów.
• Mów powoli.
• Ogranicz liczbę uczestników rozmowy.
• Używaj prostych i bezpośrednich stwierdzeń.
• Bądź konkretny.
• Unikaj kłótni.
• Dostarczaj dodatkowych informacji.
• Przedstawiaj materiał rzeczowo.
Niewerbalne techniki wspomagające komunikację.
• Stosuj metody ułatwiające zapamiętywanie.
• Używaj ilustracji i wydruków.
• Moduluj ton głosu.
• Dopasuj wyraz twarzy.
• Dopasuj postawę ciała.
• Zauważ i wykorzystaj stosowny dystans przestrzenny w rozmowie.
• Dopasuj gesty.
• Dopasuj dotyk.
Wskazówki ułatwiające komunikację z osoba chorą na demencję
1. mów krótkimi, prostymi zdaniami (Włóż buty. NIE – Włóż buty, potem czapkę i rękawice.), półgłosem (podniesiony głos może spowodować agresję),
2. stawaj do chorego twarzą w twarz, patrz w oczy, trzymaj go za rękę (okazanie życzliwości, serdeczności),
3. staraj się nie odgadywać, co chory chciał powiedzieć, pozwól mu skończyć zdanie, przypomnieć sobie słowo, chyba, że u chorego wyraźnie narasta irytacja
4. unikaj sformułowań typu „a nie mówiłam”, „nie pamiętasz?”, „już o to pytałeś”
5. unikaj zdrobnień oraz sposobu mówienia jak do dziecka,
6. polecenia powtarzaj wielokrotnie, a jeżeli chory ciągle zadaje te same pytania, staraj się odwrócić jego uwagę,
7. zadawaj pytania zamknięte czyli takie, na które odpowiedź może się ograniczyć do słowa „tak” lub „nie” (Zjesz jabłko? NIE – Co byś zjadł?),
8. wzmacniaj słowa gestem i mimiką, np. kiedy mówisz „usiądź”, jednocześnie wskaż ręką na fotel.
Jeden z najczęstszych błędów w komunikacji to niecierpliwość i silne autorytarne podejście do osoby chorej. Podobnie też niecierpliwość podczas rozmowy z osobą chorą na Alzheimera nie daje żadnego efektu. Brak uwagi i opieki dla chorego może prowadzić do pogorszenia jego ogólnego stanu zdrowia. Innym błędem w komunikacji jest niedokładne interpretowanie sformułowań przez chorego, oraz pomieszane i chaotyczne podawanie informacji. Jeśli nie chcemy popełniać takich błędów w komunikacji, musimy dostrzegać każdego człowieka, zauważać jego poważny stan zdrowia, a do rozmowy wcześniej dobrze się przygotować.
